هوش مصنوعی چگونه آینده‌ی هنر را تغییر می‌دهد؟

هنر یک موضوع ذهنی محسوب می‌شود و مرزهای آنچه که می‌توان به عنوان هنر در نظر گرفت همچنان در حال افزایش است. هوش مصنوعی معمولا با هنر مرتبط نیست اما حالا چندین ابزار هوش مصنوعی حیرت‌انگیز برای خلق آثار هنری ارائه شده است. در این میان باید بپرسیم که آیا هنر مبتنی بر هوش مصنوعی یک پدیده‌ی مقطعی است یا اینکه این ابزارها آمده‌اند که بمانند؟ در ادامه از جنبه‌های مختلف به این موضوع می‌پردازیم.

زیر سوال رفتن مفهوم هنر

هنر مفهوم بسیار گسترده‌ای محسوب می‌شود و به همین خاطر نمی‌توانیم خیلی دقیق آن را تعریف کنیم. هنر می‌تواند موسیقی، رقص، مجسه و آثار ادبی باشد. عکاسی هم یکی از انواع هنر است و معماری و سینما هم همینطور. هنر فراتر از نقاشی‌های قدیمی قرار گرفته در موزه‌ها به حساب می‌آید.

هنر مدرن در پیش بردن مرزهای آنچه که هنر تلقی می‌شود، عالی بوده است. هنر مدرن تلقی مردم را از این مفهوم به طور گسترده تغییر داده و حالا حتی موزی که با یک نوار چسب به دیوار چسبانده شده هم هنر به حساب می‌آید. عمل نمایشی خوردن آن موز و در نتیجه تخریب اثر هنری هم هنر مدرن محسوب می‌شود. با در نظر گرفتن این موضوع، آیا آثار هنری خلق شده توسط هوش مصنوعی تنها زیرمجموعه‌ی دیگری از دنیای وسیع هنر نیستند؟

بحث در مورد اصالت و مالکیت

هر هنرمندی دوست دارد تصور کند که به دلیل خلاقیت زیاد، آثار او اورجینال و نوآورانه هستند. اما اگر کمی در دنیای هنر وقت بگذارید، متوجه می‌شوید که اورجینال بودن آثار هنری به آن شکل که مردم متصور هستند، وجود ندارد. بیشتر چیزها قبلا کشف، تصور، فکر و انجام شده‌اند.

در همین زمینه باید ابزارهای هوش مصنوعی مختص ایجاد تصاویر را در نظر بگیریم. برای ایجاد یک تصویر، کافی است متنی را در اختیار سیستم قرار دهید. سپس بر اساس همان متن، چند تصویر ارائه می‌شود. همچنین می‌توانید تصاویری را هم در اختیار این ابزارها قرار دهید تا تغییراتی را بر روی آن‌ها اعمال کنند. بنابراین سوالی که مطرح می‌شود این است که چه کسی مسوول این تصاویر است؟ آیا هوش مصنوعی تمام مسوولیت را باید بر عهده بگیرد یا اینکه فرد موردنظر هم بخشی از مالکیت تصویر را در اختیار دارد؟

همچنین با توجه به اینکه هوش مصنوعی بر اساس مشاهده‌ی دیگر آثار هنری تعلیم دیده، آیا این هنرمندان هم باید بخشی از مالکیت آثار هنری خلق شده را دریافت کنند؟ اگر هوش مصنوعی برای خلق آثار جدید از آثار خلق شده توسط دیگر هنرمندان استفاده می‌کند، چنین کاری دزدی است یا کپی‌برداری یا الهام؟ بزرگ‌ترین سوال هم این است که چه کسی مالک و صاحب تصاویر ایجاد شده توسط هوش مصنوعی است؟

دفتر کپی رایت آمریکا دو بار درخواست ارائه‌ی کپی رایت برای آثار خلق شده توسط هوش مصنوعی را رد کرده است. این نهاد می‌گوید که برای این آثار نمی‌توان کپی‌رایت ارائه داد زیرا طبق قانون، این کار باید برای آثار خلق شده توسط انسان‌ها ارائه شود. شاید در آینده قوانین دقیق‌تری در مورد این آثار وضع شود.

ساده‌تر شدن بعضی کارها

فرض کنید شما یک کتاب نوشته‌اید و آماده انتشار است اما این کتاب هنوز طرح جلد ندارد. برای این کار طبیعتا ناشران زیادی به گرافیست‌ها مراجعه می‌کنند اما حالا می‌توانید از ابزارهای هوش مصنوعی هم بهره ببرید. برای این ابزارها کافی است تعدادی از کلیدواژه‌های اصلی مربوط به موضوع کتاب ارائه دهید تا با طرح‌های زیادی روبرو شوید. با این ابزارها-که حالا به طور رایگان هم امکان استفاده از آن‌ها وجود دارد-می‌توانید بدون نگرانی بابت پرداخت پول، ساعات زیادی را آزمون و خطا کنید تا در نهایت طرح موردنظر خود را پیدا کنید.

همین کار را مثلا می‌توان برای جلد آلبوم‌های موسیقی، پوسترها و انواع و اقسام موارد دیگر انجام داد.

ایجاد انواع جدیدی از هنر

هوش مصنوعی این قدرت را دارد که دنیای شبیه‌سازی و واقعیت را پیوند دهد. همین حالا هم از هوش مصنوعی برای ایجاد فضاهای سه‌بعدی و الگو گرفتن استفاده می‌شود. بنابراین در ادامه می‌توانیم از این فناوری برای خلق تجربیات هنری متفاوت بهره ببریم.

به عنوان مثال شاید در آینده‌ی نه‌چندان دور، شاید کاربران در متاورس به موزه‌های سرشار از آثار هنری خلق شده توسط هوش مصنوعی سر بزنند. شاید هم این آثار هنری در هر ثانیه تغییر کنند و عملا با آثار ایستا و ثابتی سروکار نداشته باشیم. به طور کلی هوش مصنوعی در حوزه‌ی هنر می‌تواند پتانسیل بی‌نهایتی داشته باشد. تنها محدودیتی که در این زمینه می‌توانیم ببینیم، مرزهای تخیل افراد است.

با هوش مصنوعی، مرز خاصی برای هنر وجود ندارد

در حال حاضر به غیر از تصاویر، از هوش مصنوعی برای کارهایی مانند خلق موسیقی، شعر، داستان و دیگر موارد هم استفاده می‌شود. اما در میان آن‌ها ابزارهای مربوط به ایجاد تصاویر با سرعت حیرت‌انگیزی در حال پیشرفت هستند.

حتی حالا شرکت‌هایی مانند متا، ابزارهای هوش مصنوعی برای ایجاد ویدیو‌های کوتاه توسعه داده‌اند. این یعنی در آینده با ارائه‌ی متن به این ابزارها، با فیلم‌ها و انیمیشن‌های کوتاه و بلند روبرو خواهیم شد. هوش مصنوعی هنوز در دوران طفولیت خود قرار دارد و پتانسیل‌های این فناوری آنقدر وسیع است که هنوز نمی‌توانیم تمام قابلیت‌های آن را درک کنیم.

سخن آخر

هنر ایجاد شده توسط هوش مصنوعی قطعا مرزهای دنیای هنر را کم‌رنگ‌تر می‌کند. اگرچه برخی هنرمندان به‌شدت نگران این ابزارها هستند، اما مانند هر ابزار و نوآوری دیگری این افراد می‌توانند از آن‌ها برای گسترش خلاقیت و بهبود آثار خود استفاده کنند. بنابراین دیر یا زود هنرمندان هم باید این ابزارها را جدی بگیرند و البته هنرمندانی که ایده‌های خاصی ندارند و عمدتا کپی‌برداری می‌کنند، با فراگیری این ابزارها، با مشکلات جدی روبرو خواهند شد.